درمان قطعی ترک زبان

ممکن است تظاهرات دهانی از نشانه‌­های اولیه­‌ی بسیاری از بیماری‌ها باشند. زبان عضو پیچیده‌­ای در بدن است که علاوه بر نقش کلیدی در گفتار، در اعمال گوارشی مانند جویدن نیز نقش دارد. از این رو زبان آشکارا از تغییرات تغذیه‌­ای تاثیر می‌­پذیرد و ممکن است تغییرات زبان از نشانه‌های اولیه بسیاری از کمبود‌­های تغذیه‌ای باشند. یکی از این تظاهرات اولیه ترک زبان می‌­باشد. حال، اگر از خود می­‌پرسید چگونه اولین نشانه‌های ترک زبان را تشخیص دهیم و یا از کمبود‌­های تغذیه­‌ای آسیب رسان به زبان جلوگیری کنیم؛ این مطلب راهنمای کاملی در رابطه با ترک زبان و علل ایجاد کننده­‌ی آن را در کنار پیشگیری و درمان این آسیب­ بیان می‌‌کند. برای آگاهی کامل از موارد فوق تا انتهای مطلب همراه ما باشید.

دندانپزشکی شبانه روزی شهران واقع در غرب تهران با ارائه بهترین خدمات دندانپزشکی حاضر به خدمات رسانی به شما عزیزان است

چگونه ترک زبان را تشخیص دهیم؟

ترک زبان به صورت فرورفتگی یا شیارهایی با عمق متفاوت دو تا سه میلی‌متری در سطح پشتی زبان در حفره دهان مشخص می‌­شود که معمولا بدون درد بوده و خوش خیم است. با این حال، در صورت تجمع باقی‌مانده­‌ی غذا در این شیار‌ها ممکن ا­­ست با تحریک زبان همراه باشد و به دنبال آن زبان دردناک شود. در بسیاری از موارد، ترک زبان به صورت اتفاقی و در معاینات روتین حفره­‌ی دهان به ویژه در دندانپزشکی تشخیص داده می­‌شود.

چه عواملی منجر به ترک زبان می­شوند؟

ترک زبان می‌­تواند یک یافته­‌ی اتفاقی و طبیعی در افراد جامعه باشد. این تفاوت نرمال در سطح زبان با افزایش تعداد شیارها­ در سطح پشتی و کناری زبان مشخص می­‌شود. با در نظر داشتن این نکته، شیارهای عمیق ­تر ممکن است در افراد مسن مشاهده شده که در بیشتر موارد به صورت واکنشی و بدون علت مشخص ایجاد می‌­شوند. در کنار این موارد طبیعی، گروهی از بیماری­‌ها ؛ مانند کم ­خونی فقر آهن، دیابت، پسوریازیس، بیماری­‌های خود ایمنی، سندرم داون، کم­ خونی پرنیشیوس (کم خونی بدخیم) و بزرگی زبان نیز می‌­توانند ترک زبان ایجاد کنند. سوء تغذیه و کمبودهای تغذیه‌ای؛ از جمله کمبود ویتامین ب 12، فولیک اسید، آهن و زینک نیز می­‌توانند منجر به ترک زبان شوند. حال که به طور کامل با ترک زبان و علل ایجاد کننده­‌ی آن آشنا شدیم؛ به بررسی اثر ویتامین ب 12 بر ترک زبان و شرایط ایجاد کننده­‌ی آن می­‌پردازیم.

پریودنتیست کیست؟

کمبود ویتامین ب 12 و ترک زبان

ویتامین ب 12 (کوبالامین) از گروه ویتامین‌­های ب (B complex)، نقش مهمی در تولید گلبول‌های قرمز خون، متابولیسم طبیعی سلول‌­های بدن، عملکرد مناسب عصب‌ها و تولید اسید‌های چرب، آمینواسید‌ها و مولکول‌های ژنتیکی هسته سلول­‌ها دارد. ویتامین ب 12 یکی از اجزای مهم تغذیه­‌ای است که تاثیر به سزایی در حفظ سلامت حفره دهان دارد و کاهش سطح آن با تظاهرات گسترده‌­ای در حفره دهان همراه است. افرادی که از کمبود ویتامین ب 12 رنج می­‌برند از مواردی مانند ترک زبان، التهاب، تورم و دردناکی زبان، احساس خارش و سوزش در زبان، گزگز و بی­‌حسی زبان، زخم‌های عود کننده در حفره دهان، التهاب و زخم شدگی لب‌­ها و اختلال چشایی شکایت دارند. لازم به ذکر است، کمبود ویتامین ب 12 در دراز مدت با علائمی خارج حفره دهان مانند کم ­خونی، خستگی، ضعف عضلانی، مشکلات گوارشی، آسیب به سیستم عصبی و حتی تغییرات خلق نیز همراه است.

برای مطالعه :آیا جراحی دندان عقل درد دارد ؟

چرا کمبود ویتامین ب 12 ایجاد می­شود؟

بدن انسان قادر به ساخت ویتامین ب 12 نمی­باشد، از این رو ویتامین ب 12 باید از طریق خوراکی دریافت شود. لازم به ذکر است، ویتامین ب 12 به مقدار کافی در غذاهای گیاهی وجود نداشته و تنها غذا­هایی با منشا حیوانی از نظر ویتامین ب 12 غنی هستند.  کمبود ویتامین ب 12 شایع نیست، اما عدم دریافت ویتامین ب 12 مقدار کافی، سن بالا و وضعیت ­هایی در دستگاه گوارش که جذب این ویتامین را تحت تاثیر قرار می­‌دهد؛ می­‌توانند منجر به کمبود ویتامین ب 12 شوند. بدن انسان توانی ذخیره کردن ویتامین ب 12 جذب شده از دستگاه گوارش را دارد و ذخایر بدن در کبد دو تا پنج سال باقی می‌­مانند. از این رو، افرادی گیاه­ خواری که محصولات حیوانی کم استفاده می­‌کنند یا اصلا استفاده نمی­‌کنند؛ در دراز مدت در معرض کمبود ویتامین ب 12 می­‌باشند. از طرف دیگر، جراحی­ های که با برداشتن قسمتی از معده همراه هستند، التهاب دیواره معده و یا تحلیل رفتن دیواره معده در سنین پیری، بیماری خود ایمنی بر علیه مواد مورد نیاز برای جذب ویتامین ب 12 و بدخیمی معده در مراحل اولیه از دیگر علل کمبود ویتامین ب 12 هستند که جذب ویتامین ب 12 از دستگاه گوارش کاهش می­‌دهند. لازم به ذکر است برخی از داروها مانند مهارکننده‌­های پمپ پروتون؛ مثل امپرازول، لانزوپرازول و ... که به عنوان کاهنده اسید معده استفاده می­‌شوند؛ و متفورمین که جز درمان‌­ها اصلی بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 می­‌باشد؛ با جذب ویتامین ب 12 تداخل داشته و با کاهش جذب ویتامین ب 12 همراه خواهند بود.

درمان ترک زبان

همانطور که در بالا توضیح داده شد، ترک زبان پدیده­‌ی بدخیمی نبوده و در بیشتر اوقات علامتی نداشته و اتفاقی تشخیص داده ­می­‌شود. با این حال، در مرحله اول تشخیص عامل ایجاد کننده‌­ی آن اهمیت دارد. در کنار بررسی عامل زمینه‌­ای، رعایت بهداشت حفره دهان نقش مهمی در پیشگیری و عوارض حاصل از آن دارد. مسواک زدن منظم دندان­‌ها در کنار مسواک زدن سطح زبان یا اسکراب آن از تجمع مواد غذایی در شیارها جلوگیری کرده و از ایجاد التهاب و حساسیت زبان به دنبال آن پیشگیری می­‌کند. حال، اگر ترک زبان به دنبال کمبود ویتامین ب 12 ایجاد شده باشد مصرف مکمل ویتامین ب 12 به صورت خوراکی یا تزریقی توصیه می­‌شود. لازم به ذکر است، مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین ب 12 از جمله گوشت، ماهی؛ به ویژه ساردین و تن،  مرغ و ماکیان و محصولات لبنی مثل شیر، ماست و پنیر می‌‌تواند به بهبود سریع‌تر علائم کمک کند. همچنین، مصرف دارو‌های ضد قارچ موضعی در مواردی که التهاب و حساسیت وجود دارد می‌­تواند از شدت علائم آزار دهنده بکاهد.

ترک زبان ممکن است منجر به چه عوارضی شود و چه زمانی نیاز به مراجعه به پزشک می­باشد؟

شایع‌ترین عارضه‌ای که ممکن است در زمینه‌­ی ترک‌های زبان ایجاد شود؛ عفونت باکتریایی یا قارچی به دنبال تجمع بقایای غذا در شیار‌های سطح زبان می­‌باشد. در این موارد استفاده از دارو­های موضعی و رعایت بیشتر بهداشت به بهبود علائم کمک خواهد کرد. در صورت شدید بودن علائم مراجعه به دندان پزشک به صورت منظم توصیه می­‌شود. از طرف دیگر، با توجه به علت زمینه‌­ای متنوع کمبود ویتامین ب 12، در صورت وجود سایر علائم کمبود این ویتامین مراجعه به پزشک توصیه می­شود تا با بررسی دقیق و انجام آزمایشات مربوطه وجود کم خونی مرتبط با کمبود ویتامین ب 12 و سطح سرمی آن تعیین شود و در صورت نیاز اقدامات پیشگیری و درمانی لازمه انجام گردد. به طور خلاصه کمبود ویتامین ب 12 می­‌تواند یکی از علل مطرح ترک زبان باشد. با توجه به نقش مهم این ویتامین در عملکرد بدن و حفظ سلامت حفره دهان، مصرف منابع غذایی غنی از این ویتامین توصیه می­‌شود. همچنین، رعایت بهداشت دهان و دندان در صورت وجود ترک زبان اهمیت ویژه­‌ای داشته و در صورت نیاز مشورت با پزشک می­‌تواند به تشخیص علت زمینه­‌ای و بهبود سریع‌تر علائم کمک کند.