اثرات مخرب دخانیات و سیگار الکتریکی بر سلامت دهان و دندان

امروزه اثرات سوء و مخرب مصرف دخانیات بر سلامت عمومی بر کسی پوشیده نیست. مصرف تنباکو به شکل دود کردنی که شامل سیگار، قلیان و پیپ می‌شود با طیف گسترده‌ای از بیماری‌های سیستمیک ارتباط داشته و عامل خطر شناخته شده‌ای برای بسیاری از بیماری‌ها به ویژه سرطان‌ها می‌باشد. از طرف دیگر، استفاده روزافزون از سیگار‌های الکترونیکی یا ویپ در سطح جامعه مشاهده می­‌شود که کاملا بی ضرر نبوده و می‌توانند اثرات آسیب رسانی بر سلامت بدن داشته باشد. حفره‌ی دهان و دندان‌ها از اعضای به شدت آسیب‌پذیر بدن در برابر مواجهه با مصرف دخانیات هستند. در این مقاله تلاش شده است تا اثرات مخرب مصرف دخانیات و سیگار الکتریکی بر سلامت دهان و دندان به طور کامل بررسی شده و عوارض آن‌ها توضیح داده شود. برای آگاهی کامل از موارد فوق تا انتهای مطالب ما را همراهی کنید.

دخانیات چگونه به سلامت دهان و دندان آسیب می‌زند؟ 

بیشتر افراد از اثرات سو دخانیات بر سلامت عمومی آگاهی داشته، ولی در رابطه با اثرات مخرب دخانیات بر حفره‌ی دهان و دندان‌ها معمولا آگاهی کاملی وجود ندارد. مصرف دخانیات افراد را در خطر بالاتری برای ابتلا به بیماری‌های لثه و سرطان دهان قرار می‌دهد. همچنین، سیگار مقاومت بدن در برابر عفونت‌ها را کاهش داده و دوره بهبودی را طولانی می‌کند. لذا، افراد سیگاری بیشتر از سایرین در معرض عوارض جراحی‌های دهانی و اقدامات دندان پزشکی قرار دارند.

رابطه مصرف دخانیات با بوی بدن دهان و تغییر رنگ دندان‌ها

  یکی از معضلات مصرف دخانیات، بوی بدن دهان است. عامل اصلی به وجود آورنده‌ی بوی بدن دهان هنگام مصرف دخانیات، تجمع مواد شیمایی در دهان و ماندگاری ذرات نیکوتین در نواحی مختلف مانند دندان‌ها، لثه و زبان است. از طرف دیگر، دخانیات تجمع باکتری‌ها را در حفره دهان افزایش می‌دهد. علاوه بر این، دخانیات با کاهش ترشح بزاق در حفره دهان و خشکی آن همراه است؛ که این پدیده منجر به تجمع بیشتر باکتری‌ها در دهان خواهد شد. خشکی حفره‌ی دهان و تجمع باکتری‌ها علاوه بر تشدید بوی بد دهان، با تغییر رنگ دندان‌ها و افزایش خطر پوسیدگی، موجب آسیب به دهان و دندان می‌شود. همچنین، دخانیات با افزایش تجمع پلاک‌ها در سطح دندان‌ها همراه است. گذشته از این، نیکوتین تنباکو به راحتی در منافذ دندان رسوب کرده و پس از ترکیب با اکسیژن به رنگ زرد تغییر رنگ داده و منجر به تغییر رنگ و لکه‌دار شدن دندان خواهد شد. باید این نکته را در نظر داشت که در کوتاه مدت این تغییر رنگ دندانی متمایل به زرد است اما در دراز مدت به سمت قهوه‌ای متمایل خواهد شد.

رابطه مصرف دخانیات با بیماری های لثه و ایمپلنت

دخانیات با چند ساز و کار به لثه‌ها آسیب می‌زند که شامل ایجاد اختلال در عملکرد نرمال سلول‌های بافت لثه، کاهش خونرسانی به لثه‌ها و تاثیر سوء بر اتصال بافت نرم دهان به استخوان می‌باشد. از این رو، افراد سیگاری به شدت در معرض خطر بالای بیماری‌های لثه و پریودنتال قرار دارند که با تجمع باکتری‌ها، آسیب شدید به سلامت دهان و دندان، افزایش تجمع پلاک‌ها و در نهایت پوسیدگی و از دست رفتن دندان‌ها همراه است. حتی ممکن است در زمینه‌ی تحلیل رفتن لثه‌ها دندان‌هایی که هنوز سالم هستند لق شده و از دست بروند. همچنین، سیگار با ایجاد نقص در سیستم ایمنی و تضعیف آن مقابله سیستم ایمنی بدن با عفونت‌های لثه را تحت تاثیر قرار داده و بر شدت آن می‌افزاید. همچنین، سیگار کشیدن احتمال شکست ایمپلنت را به شدت افزایش می‌دهد؛ این پدیده نیز در زمینه‌ی کاهش خونرسانی به اطراف ایمپلنت می‌باشد که بهبودی را به وضوح به تاخیر می اندازد.

رابطه مصرف دخانیات با سرطان دهان

تماس با دود تنباکو یا تماس مستقیم آن با تغییرات تدریجی در ماده ژنتیکی سلول‌های پوششی حفره دهان همراه است که در دراز مدت خطر ابتلا به سرطان حفره دهان را افزایش می دهد. شایع ترین سرطان حفره دهان از نوع سلول های سنگفرشی بافت پوششی حفره دهان بوده که همانند سایر سرطان‌ها با رشد بی رویه ی این سلول ها مشخص می‌شود. لب تحتانی، کف دهان و زبان شایع ترین محل بروز سرطان حفره دهان می‌باشد. این سرطان ممکن است با ضایعات سفید یا قرمز رنگ در حفره دهان مشخص شده که با پیشرفت بیماری به ضایعات زخم شونده تبدیل شود. همانند سایر سرطان ها، سرطان حفره دهان نیز نیازمند درمان جراحی و خارج کردن بافت سرطانی به همراه پرتو درمانی می‌باشد. حال که با تاثیرات مخرب و عوارض مصرف دخانیات بر سلامت دهان و دندان آشنا شدیم به بررسی عوارض سیگار الکترونیکی یا همان ویپ می‌پردازیم.

سیگار الکترونیکی یا ویپ چیست و چه تاثیری بر سلامت دهان و دندان‌ها دارد؟

این نوع از سیگار با استفاده از گرمای حاصل از باتری، مایعات را به بخار تبدیل کرده و این شرایط را فراهم می کند که به جای دود نیکوتین، بخار آن را استنشاق کنید. این سیگار ها بدون تنباکو بوده (بدون تولید دو ماده مضر مونوکسید کربن و قطران) و مایعات طمع‌دار حاوی محلول نیکوتین درون آن‌ها ریخته می‌شود. از این رو طرفداران زیادی پیدا کرده است. ویپ هم با اثرات سو و عوارضی بر سلامت عمومی بدن همراه است و بر سلامت حفره دهان نیز تاثیر می‌گذارد. ویپ یا سیگار الکترونیکی با آسیب احتمالی به مینای دندان‌ها، فراهم کردن شرایط رشد باکتری ها در حفره دهان، افزایش پوسیدگی دندان‌ها و بیماری‌های لثه همراه بوده و وجود نیکوتین در محلول آن می‌تواند با رسوب در منافذ دندان‌ها منجر به تغییر رنگ دندان شود. ویپ از طریق ایجاد بیماری لثه و افزایش خطر پوسیدگی دندان می‌تواند با بوی بد دهان نیز همراه باشد.

جمع بندی

در کنار عوارض غیر قابل چشم پوشی دخانیات بر سلامت عمومی بدن، دخانیات اثرات به شدت مخربی بر سلامت حفره دهان و دندان دارد؛ که مهم ترین آن بوی بد دهان، تغییر رنگ دندان‌ها، بیماری‌های لثه، و سرطان حفره دهان می‌باشد. همچنین، مصرف سیگارهای الکترونیکی یا ویپ نیز بی ضرر نبوده و با آسیب‌های دندانی مانند افزایش خطر پوسیدگی، تغییر رنگ و بیماری‌های لثه ارتباط دارد. از این رو افرادی که دخانیات مصرف می‌کنند باید توجه ویژه‌ای به سلامت دهان و دندان خود داشته باشند. همچنین، ترک مصرف دخانیات نقش بسزایی در حفظ سلامت حفره دهان خواهد داشت.