معرفی انواع دستگاه‌ها و تجهیزات دندان پزشکی

حتما هنگام مراجعه به دندانپزشکی متوجه شده‌اید که دندانپزشک با به کارگیری تجهیزات و دستگاه‌های متعددی به بررسی سلامت دهان و دندان‌های شما می‌پردازد و در صورت نیاز اقدامات درمانی لازم را انجام می‌دهد. معاینه و بررسی قسمت‌های مختلف حفره دهان مانند گلو، زبان، لثه‌ها و دندان‌ها نیازمند استفاده مستقیم یا غیر مستقیم از طیف گسترده‌ای از تجهیزات دندان پزشکی است. گروهی از این تجهیزات و دستگاه‌ها صرفا جهت معاینه بوده و گروهی دیگر در جهت اقدامات درمانی استفاده می‌شوند. این مطلب، فرصتی فراهم می‌کند تا با انواع دستگاه‌های دندان پزشکی به طور کامل آشنا شوید. از این که تا انتها مطلب همراه ما هستید، سپاسگزاریم.

صندلی دندانپزشکی یا یونیت دندانپزشکی (Dental Unit)

به طور قطع اولین چیزی که با شنیدن واژه‌ی دندانپزشکی به خاطر همگان می آید، یونیت دندانپزشکی است. یونیت دندانپزشکی از اصلی‌ترین وسایل دندانپزشکی است که به منظور حمایت از بدن بیمار با طراحی خاصی به شکل تخت ساخته می­‌شود. همچنین، طراحی یونیت به گونه‌ای است که دسترسی کامل دندان پزشک به تجهیزات مورد نیاز را در کنار توانایی تغییر وضعیت بیمار در حالت‌های مختلف را فراهم می‌آورد. به عبارت دیگر، می­‌توان یونیت دندان پزشکی را به یک اتاق عمل کوچک نیز تشبیه کرد. عملکرد این یونیت با استفاده از جریان برق بوده و همچنین، برای عملکرد مناسب ابزارها و کاربردهای گوناگون نیاز به ورودی آب و هوا نیز دارد. درمانگاه و کلینیک فوق تخصصی شهران در غرب تهران به صورت شبانه روزی خدمات زیبایی دندان و دندانپزشکی را به بهترین نحو آن طور که شایسته شماست، ارائه می‌دهد. یونیت دندان پزشکی از قسمت­ های مختلفی تشکیل شده است که در ادامه با مهم‌ترین آن‌ها آشنا خواهیم شد؛

• صندلی یکی از اجزای اصلی یونیت دندان پزشکی بوده که معمولا با داشتن دو موتور این قابلیت را به دندانپزشک می‌دهد که بیمار را در ایده‌­آل ترین وضعیت برای انجام اقدامات درمانی قرار دهد. یکی از این موتورها مسئول جابه‌جایی قسمت نشیمن‌گاهی و موتور دیگر مسئول جابه‌جایی قسمت پشتی بیمار است.
• کراشوار یکی دیگر از اجزای اصلی یونیت دندان پزشکی است که به بیمار این قابلیت را می­‌دهد تا در صورت نیاز به آبکشی حفره دهان، این کار را به آسانی انجام دهد. کراشوار معمولا از یک کاسه چینی یا سرامیکی قابل جدا کردن تشکیل شده که به جریان آب متصل است. یکی از ورودی‌های آب برای پر کردن لیوان بیمار استفاده شده و دیگری برای شستشو محتویات خارج شده از دهان بیمار بعد از آبکشی می­‌باشد.
• یونیت همچنین به چراغ مجهز است که قابلیت جابه‌جایی داشته تا دندانپزشک بتواند نور مناسب را در شرایط دلخواه در حفره دهان تنظیم کند.
• تابلت یا میز دندانپزشک (doctor console) که در مجاورت صندلی دندان پزشک قرار گرفته و دسترسی آسان دندان پزشک را به دکمه‌های کنترل کننده وضعیت صندلی، چراغ یونیت و جریان آب کراشوار فراهم می‌کند. از طرف دیگر، تابلت محل قرارگیری ابزارهای مختلف و مورد نیاز دندانپزشک نیز می‌باشد. ابزارهای دندان پزشکی تجهیزاتی تخصصی هستند که برای معاینه، پالیش، ترمیم و یا عصب کشی دندان‌ها به کار می‌روند. در حقیقت این ابزارها دریل‌هایی هستند که با سرعت بالا چرخیده و منجر به چرخش فرز که بر سطح آن متصل شده است می‌شوند و این عمل تراش دندان‌ها را امکان پذیر می‌کند. همچین، هنگام چرخش فرز، همزمان بر روی دندان‌ها آب نیز پاشیده می‌شود. این اقدام جهت کاهش آسیب مینای دندان هنگام استفاده از این دریل‌ها می باشد. تابلت این قابلیت را دارد که با کنترل جریان هوا ابزارهای دندانپزشکی باعث شود تا در هر لحظه فقط یک ابزار قابل استفاده و دارای عملکرد باشد.
• سیستم ساکشن یونیت که با ایجاد یک وضعیت مکنده شرایط مناسب و دید کافی جهت اقدامات دندانپزشکی ایجاد می‌کند. معمولا سیستم ساکشن یونیت دندان پزشکی از دو جز بزاق‌کش و ساکشن مرکزی تشکیل شده است. بزاق‌کش با استفاده از آب یا هوا یک خاصیت مکشی نسبتا ضعیف ایجاد کرده که برای خالی کردن حفره دهان از بزاق یا مخلوط رقیق خون و بزاق به کار می‌رود. بزاق‌کش برای مکش مایعات غلیظ کاربرد مناسبی نداشته و در این موارد باید از ساکشن مرکزی استفاده شود که قدرت مکش بسیار بالا تری داشته و مانند یک جارو برقی عمل می‌کند.

حال که با مهم‌ترین و اصلی‌ترین قسمت از تجهیزات و دستگاه‌های دندان پزشکی آشنا شدیم، به سراغ سایر دستگاه هایی می رویم که برای حفظ سلامت حفره دهان و دندان ها و یا اقدامات درمانی به کار می‌روند.

درمانگاه مرکزی شهران مرکز خدمات دندان پزشکی شبانه روزی غرب تهران در شهران است که به سلامت و زیبایی شما اهمیت می‌دهد.

دستگاه جرم‌گیر یا کویترون (Dental Cavitron)

  این دستگاه جهت از بین بردن و پاک کردن دندان‌ها از جرم‌ها و پلاک‌هایی است که به واسطه فعالیت باکتری‌ها روی دندان‌ها یا اطراف آن و نزدیک لثه‌ها ایجاد می‌شود. اساس عملکرد دستگاه کویترون با استفاده از امواج فراصوت (اولتراسوند) است که منجر به شکستن جرم‌ها و جدا‌شدن آن‌ها می‌شود. به این منظور، دستگاه کویترون هندپیسی (قطعه دستی) دارد که قلمی روی آن قرار می‌گیرد. تمام هدف دستگاه کویترون مرتعش کردن این قلم می­‌باشد تا با استفاده از آن جرم‌گیری انجام شود. همچنین، در نوک این قلم منفذ کوچکی برای خروجی آب قرار دارد که در زمینه ارتعاش قلم، آب به صورت حباب و اسپری پخش می‌شود. به این ترتیب، این آب اسپری شده دمای سطح دندان و قلم را کاهش داده و سایش ایجاد شده منجر به بهتر انجام شدن عمل جرم‌گیری می‌شود. ویژگی‌های قابل توجه جرم‌گیری با کویترون احتمال پایین تر خونریزی و آسیب دندانی به همراه قدرت تاثیر گذاری بالا می‌باشد. با توجه به اهمیت بالای جرم‌گیری و فواید آن در سلامت دهان و دندان، این دستگاه یک روش بسیار مفید را برای مراقبت از دندان‌ها ارائه می‌کند.

آمالگاماتور (Dental Amalgamator)

به احتمال خیلی زیاد واژه آمالگام هنگام ترمیم دندان آسیب دیده به گوش شما خورده است. آمالگام دندانی مخلوط یا آلیاژی نقره ای یا سیاه رنگ است که از ترکیب فلز جیوه با پودر آمالگام (حاصل ترکیب فلز نقره، نیکل و روی با نسبت های مشخص) به دست می‌آید. به علت سفت شدن سریع فلز جیوه، نمی‌توان آمالگام را از قبل آماده و نگهداری کرد. به همین علت، در دندان پزشکی از دستگاه آمالگاماتور استفاده می‌شود. جیوه و پودر آمالگام به مقدار مورد نیاز در این دستگاه قرار داده شده و آمالگاماتور در مدت زمان کوتاهی این موارد را با یکدیگر ترکیب کرده و آمالگام را جهت استفاده دندان پزشک فراهم می‌کند. دندانپزشک آمالگام را درون دندان‌های از قبل تراشیده شده و آماده‌ی پر کردن قرار داده و سپس با توجه به شرایط دندان به شکل دهی نهایی دندان می‌پردازد. از آن جایی که این ماده در ترمیم و یا پر کردن دندان‌های آسیب دیده نقش فراوانی دارد، آمالگاماتور یک دستگاه بسیار پرکاربرد و حیاتی در دندانپزشکی می‌باشد.

لایت کیور (Light Cure)

امروزه ممکن است به جای استفاده از آمالگام از کامپوزیت جهت ترمیم پوسیدگی‌های دندانی استفاده شود. با جایگزین شدن کامپوزیت، لایت کیور جز جدایی ناپذیر تجهیزات دندانپزشکی شده است. این دستگاه از یک لامپ کواترز تشکیل شده که درون یک محفظه منعکس کننده نور قرار گرفته که با استفاده از مسیرهای انتقال نور دسته‌های انرژی به حوزه مورد نظر منتقل می‌شوند. کامپوزیت‌هایی که برای پر کردن فضای دندان‌های تراشیده شده استفاده می‌شوند؛ تجمعی از مونومر2ها بوده و خمیری هستند. هنگام رسیدن نور، این مونومرها تبدیل به پلیمر شده و سفت و محکم خواهند شد. لذا، عملکرد اصلی لایت کیور پلیمریزاسیون کامپوزیت می‌باشد، از این رو نقش بسیار مفیدی در دندانپزشکی ترمیمی خواهند داشت. امیدواریم این آشنایی با وسایل پر کاربرد در دندان پزشکی برای شما مفید بوده باشد.